Tufanbeyli Adana’ya kuzeyden açılan kapısı olup ilçeler arasında il merkezine en uzak konumdadır. Doğusunda Kahramanmaraş (Göksün ilçesi), batısında Kayseri ili (Develi ve Tomarza ilçeleri), Güneyinde Saimbeyli, Kuzeyinde ise Kayseri (Sarız ilçesi) bulunur.

Yüzölçümü 964 km²'dir, nüfus yoğunluğu yaklaşık 25 kişi/km²'dir. Coğrafi yapısı itibariyle bağlı olduğu Adana ve komşu illere çok uzaktır. Adana'ya 196, Kayseri'ye 178 ve Kahramanmaraş'a 160 km uzaklıktadır. Rakım 1.474 m civarındadır. İlçenin nüfusu 2010 yılı TUİK verilerine göre 18.768'dir. Bunun 5.512'si ilçe merkezinde, 13.256'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır. Bunun 9.643 Erkek, 9.125 kadın olarak dağılmaktadır.

Tufanbeyli ilçesi 1958'e kadar Saimbeyli ilçesine bağlı mağra nahiyesinin höketçe merkezidir. 17/10/1957 tarih ve 57/2491-916 sayılı Bakanlar kurulu kararı üzerine bu tarihlerde Saimbeyli ilçesinden ayrılarak 1958 yılında Mağara  adıyla ilçe olmuştur. 1965 yılına kadar bu isimle belediye teşkilatı bünyesinde kalan ilçenin adı, belediye meclisinin teklifi ve TBMM'nin kabulü ile Kurtuluş Savaşı sırasında bölgede Kuvay-ı Milliye birliklerine önderlik yapmış olan Osman Tufan Bey'e duyulan büyük saygı dolayısıyla "TUFANBEYLİ" olarak değiştirilmiştir.

Nur Dağlarının devamı olan Binboğa Dağları ve Batı Torosların devamı olan Tahtalı Dağları arasında kalmış, engebeli ve kırık bir arazi yapısına sahip yüksek bir plato görünümündedir. 3.000 metrenin üzerine çıkan yükseklikler vardır. Tufanbeyli'ye ulaşım güneyden Obruk beli geçidi, doğudan Kan Geçidi, batıdan Gezbeli Geçidi ile sağlanmaktadır. Seyhan Nehrinin bir kolu olan Göksu Irmağı ilçenin yakınından geçmekte olup ilçe topraklarını kuzeyden güneye ikiye bölmektedir.

İlçe iklim bakımından karasal iklim yapısına sahiptir. Yazlar sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçer. Bitki örtüsü yönünden fakirdir. İlçenin kuzeyinde kalan dağlık bölgelerde çam, sedir, köknar ve ardıç ormanları bulunur. Ekilebilir arazi ilçenin güneyinde ve güneydoğusunda daha çoktur.

İlçenin geçim kaynağı Tarım, Hayvancılık ve Beden işçiliği olarak sağlanmaktadır.

Tufanbeyli’de bulunan kalıntılar, bu ilçenin Hititler döneminden günümüze kadar yerleşim yeri olarak kullanıldığını göstermektedir. Şar Harabeleri, Doğanbeyli ve Han yeri yolundaki anıtlar, höyükler Hitit dönemi özelliklerini ve motiflerini yansıtarak günümüze kadar gelmişlerdir. Bölgede Roma ve Bizans dönemlerinden kalma eserlerde mevcuttur.

Adana’nın önemli ören yerlerinden olan Şar Örenyeri Tufanbeyli ilçesinin 20 km. kuzeydoğusunda, Kayseri il sınırının birkaç kilometre güneyindeki Şar Köyündedir. Kilikya Komanası" olarak bilinen bu yere Hititler'in kralları gelerek burada dini ayinlere katılırlardı. Bu dini merkezde başrahibin emrinde kadın ve erkek olarak 6 kişi hizmet görürdü. Hitit ana tanrıçası "MağdaMater" için düzenlenen törenlerin en büyüğü burada yapılırdı. Romalılar döneminde, Hieropolis ve Comana adları ile tanınan bu kente, Türkler "Şar" adını vermişlerdir. Burada yapılan kazılar özellikle Hitit tarihini aydınlatmıştır. Romalılar'dan kalma yapıtlar eski durumlarını korumaktadır.